Quản trị và khởi nghiệp 2017: BẠN ĐÃ THẤT BẠI BAO NHIÊU LẦN?

Tôi có một thằng bạn cùng phòng ký túc xá thời đại học. Phòng chúng tôi có 8 người, 4 thằng Công Nghệ Thông Tin (có 1 thằng lớp Cử Nhân Tài Năng, điểm thi đại học đầu vào trên 27đ), 2 thằng Vật Lý, 1 thằng Hóa, 1 thằng Địa Chất. Trong số 8 thằng, thằng Vật Lý là thằng quái chiêu nhất. Nó và thằng Cử Nhân Tài Năng thi rớt Anh văn đầu vào (để chia lớp, rớt thì phải học Anh văn mức thấp nhất), thế là nó lập nhóm với thằng Cử Nhân Tài Năng, chơi trò nói tiếng Anh hàng ngày. Trong bất cứ sinh hoạt gì cũng bắt buộc dùng tiếng Anh, nói 1 câu tiếng Việt là phạt 5k vào quỹ. 2 đứa vốn ko nhiều từ vựng tiếng Anh, nên mỗi lần muốn nói cái gì là ôm quyển từ điển ra tra. Tôi chứng kiến nhiều cảnh dở khóc dở cười khi 1 trong 2 thằng vào nhà tắm mà quên mang đồ, ko nhớ ra từ tiếng Anh, đành phải quấn khăn chạy vào. Thời đó làm gì đã có điện thoại để chụp hình như bây giờ, nếu không sẽ nhiều trò hay :)) Nhưng qua 1 thời gian, khả năng tiếng Anh của 2 đứa nó cũng tăng lên rõ rệt.

Thằng Vật Lý là thằng có đầu óc theo hướng rất khác người. Khoa Vật Lý tổ chức cuộc thi chế tạo xe đua. Những nhóm khác thì dùng motor điện, dùng pin, dùng năng lượng mặt trời...vv. Nó dùng thuốc nổ. Không biết nó kiếm được ở đâu ra 1 ít thuốc nổ, nhồi vào đuôi xe. Đến khi đua, nó châm ngòi, xe nó về đích đầu tiên, nhưng gây ra hỏa hoạn sao đó, cuối cùng bị loại.

Năm 4 đại học, nó bắt đầu buôn bán. Nó nhập quần áo từ Trung Quốc về, đăng lên mạng bán. Sau này kể lại, nó nói tao là một trong những người đầu tiên tạo trào lưu đó ở Sài Gòn. Có ngày tiền lời bán lên đến vài triệu. Đối với sinh viên, đó là một con số khủng khiếp. Và nó bỏ học, để lao vào kinh doanh. Bọn tôi ra trường, bắt đầu đi làm, còn nó thì vẫn tiếp tục kinh doanh. Nghe nói có những tháng nó lời hàng trăm triệu. Nó rủ thêm vài đứa bạn nữa thành lập công ty. Bẵng đi 1 thời gian, khi tôi gặp lại, thì nó vừa phá sản. Nó tâm sự: "Hàng lấy bên Trung Quốc về, hình chụp thì đẹp do tụi TQ lấy hình bên Hàn Quốc Nhật Bản gì đó, nhưng hàng về tay thì thua xa. Tao bán trên mạng, lấy hình đó luôn. Mà mày biết rồi đó, tiếng xấu đồn xa. Nhiều đứa nó mua không giống như hình, và dẫn đến bị tẩy chay. Sập tiệm thôi." Sau khi trang trải nợ nần, nó nợ lại 40tr. Trong lúc say, nó từng tuyên bố, tao sẽ trở thành triệu phú đô la trước 30 tuổi.

Khi điện thoại thông minh bắt đầu xuất hiện, nó rủ tôi và thằng Cử Nhân Tài Năng làm 1 mạng xã hội trên điện thoại, và gọi điện thoại bằng interner miễn phí. Tôi còn nhớ dự án đó đặt tên là Spider. Thời đó còn chưa có Viber, cũng chưa có ứng dụng Facebook trên điện thoại. Tôi lúc đó đang làm lập trình cho một công ty nhà nước. Ban ngày làm ở công ty, buổi tối chạy qua chỗ nó ngồi bàn bạc ý tưởng và làm.

Lúc đó nhóm 3 thằng, rồi có gọi thêm 1 thằng học chung đại học vào làm chung. Nhưng công việc của tôi quá nhiều, cộng thêm ý tưởng thì hay, mà gặp nhiều khó khăn trong lúc code và triển khai. Tôi xin rút khỏi nhóm, để lại số tiền góp vốn ban đầu, coi như là đền bù. Nó viết cho tôi một cái mail, nói là tụi tao sẽ giữ lại số vốn này, chờ một ngày mày quay lại. Và dự án fail. Vài năm sau, tôi nhớ hình như năm 2012, nó có chat với tôi, nói nếu hồi đó còn kiên trì theo đuổi, cho cái app đó lên được App Store và Google Play Store, thì tụi mình giờ giàu rồi. (dĩ nhiên, 1 ý tưởng tốt, 1 sản phẩm tốt để đến được thành công còn phải trải qua nhiều điều khác, đôi khi phải cần 1 chút may mắn nữa.)

Nó với thằng Cử Nhân Tài Năng lập công ty, chuyển qua tập trung làm phần mềm cho các doanh nghiệp và các shop bán hàng online. Tôi nhớ một trong những phần mềm nó viết kiểu lọc ra một list các forum thương mại điện tử kiểu 5giay, enbac, rongbay... (đại khái thế, lâu quá tôi ko còn nhớ), và chỉ cần đăng 1 bài thì trên tất cả các forum đó sẽ đăng bài, và up bài thường xuyên tự động cho bài lên trên top. Việc kinh doanh nghe nói cũng khá thành công. Đã có lúc nó mở ra cả chi nhánh ở Hà Nội và Đà Nẵng với khá nhiều nhân viên. Nhưng sau một thời gian gặp lại, nó nói fail rồi. Nó nói, những phần mềm tụi nó viết ra, được một thời gian là bị tụi trên mạng crack, xong quăng lên làm phần mềm miễn phí. Cộng với việc thị trường thương mại điện tử thay đổi quá nhanh, nó ko nắm bắt được nên sập tiệm. Tôi ngồi uống cafe với 2 đứa nó, nghe tụi nó nói, đã có mấy tháng trời liên tục, tụi nó vật vờ, không lên công ty, ở nhà nằm chán nản. Và rồi cũng phải đứng dậy.

Tôi vẫn thỉnh thoảng có liên hệ, thấy nó thất bại thêm vài lần nữa với một số app cho điện thoại. Sau này, tôi nghe nói thằng Cử Nhân Tài Năng tách ra, nó thì vẫn kiên trì với công ty. Và cách đây khoảng 1 tháng, tôi thấy nó xuất hiện trên báo đài nhiều. Nó vừa làm ra một app khá nổi tiếng, nghe nói đứng top trên Google Play Store và App Store, với 6 triệu lượt tải trên toàn cầu (chưa tính Trung Quốc, và nó nói dự đoán Trung Quốc khoảng 50 triệu nữa. Không có con số chính xác vì Trung Quốc chặn Google thu thập data). Giấc mơ triệu phú đô la của nó giờ đây đã thành sự thật!!
-------------------------
Gần đây, tôi có may mắn được tham dự vào lớp CEO Chuyên Sâu của group QT&KN. Hai tháng trước, khi kết thúc khóa học, Thầy có cho tụi tôi một bài tập, để rèn sự va chạm và đàm phán. Tuần trước, Thầy gọi mọi người lên công ty Thầy, và yêu cầu mọi người viết ra 2 bảng. Bảng thứ nhất là những khó khăn trong quá trình làm việc. Bảng thứ 2, là nếu được làm lại, em sẽ làm gì để làm tốt hơn. Mọi người cùng lên chia sẻ rất nhiều, cùng viết ra những khó khăn, những kinh nghiệm, và sẽ làm tốt hơn như thế nào nếu có cơ hội làm lại. Sau đó, Thầy mới chỉ vào tấm bảng thứ 2, nói: "Đây chính là quy trình!

Các em phải tự mình trải qua, thể nghiệm thực sự mới viết ra được những cái này, và từ những cái này mới ra quy trình làm việc." Thầy còn bảo, có một số bạn có inbox và gửi mail cho Thầy hỏi khó khăn trong công việc, nhưng Thầy ko trả lời. Thầy muốn mọi người phải tự tìm câu trả lời thay vì cứ gặp khó khăn là đi hỏi. (Tuy nhiên, Thầy vẫn chuyển xuống cho chị Bắc theo dõi sát các case đó, để nếu trong trường hợp nghiêm trọng thì Thầy sẽ cứu.) Thầy nói, các em cứ thất bại, không sao hết, quan trọng là học được gì từ thất bại đó. Giả sử năm nay mình fail ở công ty đó, nhưng mình đã biết luật chơi của công ty đó thì năm sau mình cải tiến để có thể thắng được. (anh An Trà Việt của lớp CEO 2 SG cũng đã từng chia sẻ về việc này, anh cũng từng thất bại khi đưa trà vào Samsung, nhưng qua năm thứ 2 thì anh thành công). Và từ những trải nghiệm thực tế, mình học được cái gì. VD như trong đàm phán để chốt hợp đồng, mình phải tiên đoán được người ta sẽ đòi hỏi những yêu cầu gì, có những câu hỏi thế nào... để mình có thể chuẩn bị trước được, và xử lý tình huống. Bởi nếu ko có chuẩn bị trước, thì sẽ rất dễ bị động. Và càng trải nghiệm nhiều, thì chúng ta càng có kinh nghiệm để tiên đoán tốt hơn về các tình huống, và đưa ra được những xử lý chính xác hơn.

Quan trọng nhất, đó là KHÔNG BỎ CUỘC! Nếu gặp khó khăn một cái, bỏ cuộc, nhảy qua cái khác. Rồi tiếp tục gặp khó khăn, lại bỏ cuộc tiếp, nhảy qua cái khác. Thì 10 năm sau, chúng ta chẳng là ai cả. Tôi cực thấm câu nói này của Thầy, bởi tôi đã trong hoàn cảnh đó. Trước đây tôi cũng đã từng có 1 business, và gặp cái nút thắt ko thể giải quyết được, tôi bỏ cuộc ngay tại đó. Và tôi mở 1 business tiếp theo, và sau 1 thời gian hoạt động, tôi gặp lại chính cái nút thắt đó. Bởi vậy, Thầy nói, hãy cứ tìm ra solution cho vấn đề. Có thể chấp nhận thua lỗ mất mát tiền bạc, để cởi được cái nút thắt đó, rồi sau này khi chúng ta gặp lại, chúng ta sẽ vượt qua dễ dàng, và kiếm lại được rất nhiều tiền!

Tôi có thể liệt kê ra cho bạn rất nhiều VD về những lần thất bại của các công ty trước khi họ trở thành công ty hàng đầu thế giới, hay những con người có những thành tựu xuất sắc:

- Walt Disney đã bị từ chối 302 lần trước khi gom góp đủ tiền thành lập công ty, công ty kiếm hàng tỷ đô mỗi năm.

- Howard Schultz (người sáng lập cafe Starbucks) đã đưa ra lời đề nghị đầu tư với 242 người, và có tới 217 từ chối: "Hãy thử tưởng tượng bạn sẽ phải giữ vững niềm tin thế nào để nghe rất nhiều lời từ chối với lý do tại sao ý tưởng của bạn không đáng để đầu tư... Đó quả là một khoảng thời gian thật khó khăn"."

- Ông tổ gà rán KFC Harland Sander bị từ chối 1.009 lần khi đi dọc đất nước để chào bán công thức gà rán và gói gia vị.

- Nhà văn Mỹ nổi tiếng Stephen King bắt đầu sự nghiệp của mình với một cuốn tiểu thuyết đã bị các nhà xuất bản từ chối 30 lần. Ông đã ném nó vào thùng rác cho đến khi vợ ông nhặt lại và thuyết phục ông tiếp tục hoàn thành cuốn tiểu thuyết.

- Ban nhạc huyền thoại The Beatles từng bị nhiều công ty thu âm từ chối khi họ mới bắt đầu sự nghiệp âm nhạc của mình.

- Thomas Edison đã thất bại hàng ngàn lần để phát minh ra bóng đèn điện.
.............
" Không bao giờ là thất bại - Tất cả là thử thách"
Chung Ju Yung - Người sáng lập tập đoàn Hyundai
Nguyễn Hoàng Nam
Thành viên CEO SG1

Quản trị và khởi nghiệp 2017

Thứ Ba, 26 tháng 9, 2017

BẠN ĐÃ THẤT BẠI BAO NHIÊU LẦN?

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét