TẢN MẠN VỀ TỰ DO TÀI CHÍNH – PHẦN 2

Sau khi chia sẻ bài viết Tản mạn về tự do tài chính (TDTC) Phần 1, mình đã nhận được nhiều phản hồi từ các anh chị thành viên group. Có một điều khá lạ là dù ngay phần mở đầu, mình đã xin phép bài viết chỉ dành cho newbie, nhưng một số anh chị lại không đọc và đòi hỏi rất nhiều thông tin chi tiết, thậm chí có người còn đề nghị mình khai báo tài sản (mình tưởng làm cán bộ nhà nước mới cần kê khai chứ nhỉ ^^)

Sự thật thì trong phạm vi một bài viết hướng đến đối tượng mới thì không thể nêu quá nhiều vấn đề được. Vì vậy, rất mong các anh chị hãy xác định rõ nhu cầu của mình trước khi đọc bài, và các vấn đề chuyên sâu có thể trao đổi qua comment.

Trước khi đi vào nội dung phần 2, theo đề nghị của một số anh chị, mình xin chia sẻ CÂU CHUYỆN THẬT về quá trình tạo dựng thu nhập thụ động của bản thân. Hy vọng nó sẽ giúp mọi người giải đáp một số khúc mắc ở phần một.

Nguồn thu nhập thụ động đầu tiên mình có được là nhờ kinh doanh dịch vụ hosting và tên miền, lúc đó mình là sinh viên năm Ba. Sau một thời gian nghiền ngẫm sách vở, vò đầu bứt tóc để tìm ý tưởng, mình thấy kinh doanh hosting và tên miền là phù hợp nhất với bản thân, vì mình có nghề tay trái là thiết kế website. Trước đó, mỗi khi khách hàng có nhu cầu mua hosting, mình thường giới thiệu họ mua ở Mắt Bão, nếu như tận dụng được nguồn khách hàng đó thì mình sẽ có cơ hội tạo dựng thu nhập lâu dài.

Về dịch vụ hosting thì cơ bản có 2 kiểu đó là Cộng tác viên (Affiliate) hoặc Đại lý (Reseller). Cộng tác viên thì ít rủi ro hơn vì mình chỉ cần giới thiệu được khách hàng, mọi thứ còn lại bên nhà cung cấp lo, nhưng hoa hồng khá thấp. Ngược lại nếu trở thành Đại lý thì phải tự chịu trách nhiệm về bán hàng, giao dịch, chăm sóc khách hàng… nhưng bù lại sẽ được tự quyết định giá bán và sau khi trừ chi phí mua máy chủ, phần còn lại sẽ là lợi nhuận. Sau khi tính kỹ, mình quyết định sẽ chọn hình thức Reseller.

Lúc đó mình mua gói Reseller của công ty Vinahost. Nhờ kinh nghiệm dùng hosting, mình đánh giá đây là một nhà cung cấp có độ ổn định cao, chương trình đại lý tốt và linh hoạt. Vinahost cho thanh toán gói máy chủ theo từng tháng, nhưng thú thật là mình cũng không có đủ tiền để trả 1 tháng cho họ (sinh viên mà :D). Mình đã dùng chiêu thức “nấu cháo rìu” bằng cách thuyết phục khách hàng trả tiền luôn 12 tháng.

Dựa trên giá bán hosting mình đưa ra, cần có 10 khách hàng mua và duy trì hosting thì doanh thu mới đủ tiền gốc để trả cho bên cung cấp. Nhưng vì khách thanh toán liền một lúc 12 tháng nên thực ra, mỗi tháng mình chỉ cần 1 khách hàng mới là đủ trả phí thuê máy chủ rồi. Sau khi đủ 10 khách hàng, số khách hàng tiếp theo sẽ mang lại lợi nhuận cho mình, vì một gói Reseller có thể chia ra tổng cộng khoảng 30 khách hàng (bản chất nó là hình thức mua buôn – bán lẻ).

Ngày đầu tiên tập kinh doanh, mình có một người bạn cùng làm và mỗi đứa đóng góp một ít tiền cho chi phí ban đầu. Lúc đó niềm mơ ước của mình chỉ là thu nhập … 10 triệu đồng mỗi tháng :D Nhưng sau hai tuần, bạn kia rút lui và chỉ còn mình làm tiếp. Mình tự tay thiết kế web, tư vấn khách hàng, làm hợp đồng và kiêm luôn hỗ trợ kỹ thuật.

Sau một năm vận hành thì dịch vụ hoạt động khá tốt và bắt đầu mang lại nguồn thu nhập đều đặn. Nhưng mình vướng phải một vấn đề là mình trở nên vô cùng bận rộn, không phải với việc hỗ trợ khách hàng (vì hosting hoạt động khá ổn định) mà với việc làm hợp đồng và đi thu tiền. Bởi lẽ cách đây vài năm việc chuyển khoản và thanh toán trực tuyến là rất khó khăn với hầu hết khách hàng. Mình nhận thấy nếu cứ làm như vậy thì mình còn bận rộn hơn cả kiếm tiền chủ động, nên mình đã quyết định tìm một phương án kinh doanh mới.

Năm 2013, mình thông báo ngừng cung cấp dịch vụ cũ và bắt tay xây dựng dịch vụ máy chủ & hosting cho thị trường quốc tế, bắt đầu tại Mỹ với 2 người bạn cùng học Bách Khoa. Trong đó, bạn co-founder phụ trách kỹ thuật là người đóng góp vai trò quan trọng nhất. Bạn ấy từng là moderator của một diễn đàn phim ảnh lớn ở Mỹ và cũng có kinh nghiệm trong mảng online. Mình không tiện nêu tên dịch vụ của mình ở đây nhưng nếu thành viên nào quan tâm đến máy chủ cá nhân có thể inbox cho mình để có thêm chi tiết.

Điểm cải tiến lớn nhất của lần thay đổi này đó là nhờ tính năng thanh toán trực tuyến qua Paypal và phần mềm quản trị khách hàng tích hợp (bộ WHMCS hiện là phần mềm quản lý khách hàng nổi tiếng nhất trong lĩnh vực này) mà mọi quy trình từ đặt hàng, thanh toán, gia hạn, nâng cấp dịch vụ… đều được tự động hóa. Hiện tại, sau 4 năm hoạt động, công ty mình đang là một nhà cung cấp khá uy tín trên thế giới trong mảng máy chủ cá nhân với đa dạng location ở Bắc Mỹ, Châu Âu, Úc và Việt Nam, và luôn nằm trong số các dịch vụ được yêu thích của các diễn đàn hosting talk hàng đầu.

Như các anh chị cũng biết, dịch vụ máy chủ hiện nay có ứng dụng rất rộng rãi và khi khách hàng hài lòng với dịch vụ, xác suất họ thay đổi nhà cung cấp là không nhiều, vì vậy nó mang lại một doanh thu ổn định và liên tục mỗi tháng, giống như một con gà đẻ trứng đều đặn vậy.

Sau đó, mình đã bàn giao lại toàn bộ công việc cho co-founder và dành thời gian để học tập thêm về kinh nghiệm quản lý (các anh chị có thể tìm hiểu thêm về điều này ở bài viết trước của mình) NGHỀ QUẢN TRỊ - ĐAM MÊ VÀ THÁCH THỨC. Và dựa trên kiến thức học được, mình mở thêm 3 dự án kinh doanh nữa. Cứ mỗi khi một dự án tạo được doanh thu ổn định, mình lại tuyển quản lý (hoặc nâng cấp nhân viên lên thành quản lý) và chia phần trăm với họ (thường là 50% lợi nhuận), rồi rút ra để tìm ý tưởng kinh doanh mới.

Có thể một số anh chị sẽ thắc mắc làm nhiều thế thì sao có thể tốt được. Mình xin trả lời rất thật lòng, làm nhiều đúng là khó có thể tốt được, nhưng thực chất mình đã nhân bản chính kỹ năng quản lý dự án của mình, còn việc chuyên môn các quản lý sẽ lo. Có thể nói về kiến thức chuyên môn họ hiểu biết hơn mình, còn mình chỉ setup dự án và huấn luyện họ cách điều hành mà thôi.

Vậy mọi người có thể đặt ra câu hỏi mà mình sắp trả lời phía dưới đó là: TỰ DO TÀI CHÍNH có LỢI gì và HẠI gì? Tại sao tất cả mọi người không cố gắng để đạt được nó?

Mình xin trình bày mấy điều LỢI của TDTC trước:

- Điểm LỢI đầu tiên, dễ thấy là bạn có một cuộc sống tốt hơn. Còn gì đau khổ bằng việc không thể kiếm đủ số tiền cho chi tiêu của mình. Khi TDTC, tiền nong sẽ không còn là vấn đề nhức nhối mỗi tháng nữa. Bạn cũng có thể hưởng thụ một chút nếu muốn. Nhưng với cá nhân mình thì cuộc sống không thay đổi nhiều lắm, đó là do sở thích của mỗi người.

- Điều thứ Hai là bạn không còn phải đánh đổi thời gian lao động lấy tiền. Giá trị được tạo ra trong lúc bạn đang ngủ, đang chơi. Nhưng thực tế bạn có phải làm không? Có chứ, làm nhiều là đằng khác, nhưng là làm những điều mình muốn và những lúc mình muốn. TDTC không bao giờ dành cho người lười biếng cả, nhưng nó giúp bạn được tự chủ, tự quyết trong cuộc sống và công việc.

- Điều thứ Ba là khả năng mở rộng thu nhập. Khi kiếm tiền chủ động, bạn luôn bị giới hạn vì ai cũng chỉ có 24 tiếng mỗi ngày, nhưng với mô hình thu nhập thụ động, bạn không còn bị ràng buộc nữa. Tiền của bạn được tạo ra ở mọi lúc, mọi nơi, nhờ vào hệ thống, tài sản,các đối tác và công nghệ, tất cả dựa vào kỹ năng đầu tư, sáng tạo và quản lý của bạn.

- Điều thứ Tư (mình cho là quan trọng nhất) là giải phóng tư duy. Người ta vẫn nói “Mặt trăng thì xa – Bánh đa thì gần”. Một cách thực tế mà nói, khi còn đang vật lộn với vấn đề tài chính, ít người trong chúng ta dám nghĩ đến những ý tưởng lớn, dự định lớn, càng ít người hơn dám dũng cảm Hành động. Nhưng nếu đã cầm chắc trong tay cái bánh đa rồi, chắc chắn ta sẽ nhìn lên mặt trăng. Do đó, mình luôn cho rằng TDTC là một điều kiện rất tốt để các doanh nhân có cơ hội theo đuổi đam mê, thực hiện những ước mơ thực sự của họ.

- Điều thứ Năm là bạn có cơ hội giúp đỡ người khác, bởi vì chắc chắn các hệ thống, kênh thu nhập của bạn sẽ cần đến sự giúp đỡ của mọi người. Chúng ta giúp mọi người có thu nhập, nhưng họ cũng đóng góp thu nhập cho ta. Mình đã nghiệm ra rằng, trong các cách giúp đỡ thì giúp người khác có công ăn việc làm là một trong những cách hiệu quả nhất. Vì họ không bị phụ thuộc vào sự lòng tốt của ai và đôi khi còn có thể lo cho cả gia đình ở phía sau nữa.

Nhưng ngược lại, TDTC cũng có một số điều BẤT LỢI. Tất nhiên, LỢI hay BẤT LỢI là quan điểm cá nhân, ở đây mình chỉ nêu lên cách nhìn của bản thân mà thôi.

- Bất lợi thứ NHẤT là tự cao. Trong bối cảnh phần lớn xã hội đều đang làm thuê cho ai đó, vật lộn với cái ăn cái mặc tám tiếng một ngày, nếu bạn có TDTC, bạn sẽ dễ mắc ảo tưởng là mình tài giỏi hơn người khác, và phát sinh tâm lý coi thường sự lao động. Đó là một sai lầm nghiêm trọng, bản thân mình đã gặp vài người như vậy, và dòng thu nhập của họ thường không được lâu.

- Bất lợi thứ HAI là nhàn hạ. Tại thời điểm mới TDTC, mình thường đi làm khoảng 4 tiếng một tuần, thời gian còn lại là ngủ và đi chơi, hay đọc sách. Được làm việc 4h/ tuần chính là ước mơ ban đầu của mình. Nhưng chỉ sau 3 tháng, mình thấy cơ thể mệt mỏi, tinh thần sa sút và con người mất hẳn sức sống. Các cụ nói “nhàn cư vi bất thiện” quả không sai. Nhàn rỗi dễ sinh hư, nhất là khi bạn có tiền trong tay. Vì vậy, mình đã đi làm chăm chỉ trở lại và thậm chí còn làm nhiều hơn trước mới lấy lại tinh thần.

- Bất lợi thứ BA là liều lĩnh. Thông thường, chúng ta khi làm được một việc tốt sẽ nghĩ rằng mình làm gì cũng tốt. Tất nhiên sự thật không phải vậy. Có tiền tích lũy (và số tiền đó vẫn tăng lên mỗi ngày) khiến bạn nghĩ rằng mình phải “đầu tư” số tiền này để sinh lời. Nhưng vì quá tự tin, bạn dễ bị thiếu tỉnh táo trước các cơ hội làm giàu nhanh chóng, và kết quả là xôi hỏng, bỏng không. Bản thân mình cũng đã mất tiền trong vài lần đầu tư nhưng nhờ trời sinh nhát gan, mình luôn giới hạn số tiền đầu tư ở tỷ lệ vừa phải nên không phải trả giá quá đắt. Đúng là nhát gan cũng có cái lợi của nhát gan ^^

- Bất lợi thứ TƯ là mất phương hướng. Khi ở trong tù, mọi suy nghĩ của bạn đều hướng đến việc thoát ra ngoài. Nhưng khi đã tự do rồi, bạn sẽ đi đâu, làm gì. Hãy tưởng tượng, chúng ta chơi đang game Contra với 3 mạng, đó là một trò chơi đầy thử thách. Với 30 mạng, nó trở nên dễ thở hơn, những cũng ít thú vị hơn. Nếu có vô số mạng (bất tử) bạn sẽ thấy đó là một trò chơi cực kỳ nhạt nhẽo. Cuộc sống cũng vậy, TDTC sẽ đặt bạn trước một câu đó khó nhằn đó là từ nay, không ai ép bạn làm việc nữa, vậy bạn có nên tiếp tục làm việc nữa không, nếu tiếp tục thì làm gì? Đây chính là câu hỏi mà người bạn của mình đã hỏi mình. Vì câu trả lời rất dài nên mình xin phép nói vào lần khác, hoặc mời các cao thủ khác tư vấn cho anh chị em thêm sau.

- Bất lợi thứ NĂM là dễ hài lòng, nhất là khi bạn có thu nhập thụ động cao. Giống như những đứa trẻ con nhà giàu, sự đầy đủ sẽ bào mòn ý chí vươn lên của bạn. Bạn thấy đời mình như vậy là quá ổn rồi. Nhưng người ta vẫn nói trên dòng sông “hễ không tiến là lùi”. Nếu nhìn ra bên ngoài, chúng ta sẽ thấy vô số người giỏi hơn, thành công hơn mình những vẫn làm việc không ngừng nghỉ. Bạn cần hối thúc mình đặt ra những bài toán khó hơn, hoặc nếu đã tạm hài lòng về bản thân thì hãy nghĩ đến xã hội và những người xung quanh. Về điểm này thì mình thấy ông Bill Gates là một tấm gương rất tuyệt vời.

Với những điều LỢI và BẤT LỢI như thế, còn lại là sự lựa chọn của mỗi người. Nếu bạn đang trên con đường đi tìm tự do tài chính, mình rất vui khi được kết bạn, học hỏi và chia sẻ thêm với nhau. Chúc bạn thành công!

Trên đây là vài lời tản mạn đầu xuân của mình. Xin chúc các anh chị, các bạn một năm an khang thịnh vượng và hy vọng chúng ta sẽ lại gặp nhau trong các chủ đề sau.

Trân trọng. Chu Ngọc Cường.